ทำอย่างไร ถึงจะห่างไกลจาก โรคเบาหวาน

โรคเบาหวาน เป็นภาวะที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ เกิดขึ้นเนื่องจากร่างกายไม่สามารถนำน้ำตาลในเลือดไปใช้ได้ตามปกติ

ถ้าน้ำตาลในเลือดสูงอยู่เป็นเวลานานจะเกิดโรคแทรกซ้อนต่ออวัยวะต่างๆ เช่น ตา ไต และระบบประสาท

การเกิดโรคเบาหวาน

คนเราหากร่างกายปกติ เมื่อรับประทานอาหาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งอาหารประเภทแป้งจะถูกย่อยสลายเป็นน้ำตาลกลูโคสในกระเพาะ อาหารและดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด เพื่อใช้เป็นพลังงานของร่างกาย โดยต้องอาศัยฮอร์โมนจากตับอ่อน คืออินสุลินเป็นตัวพาน้ำตาลกลูโคสเข้าสู่เนื้อเยื่อต่างๆ ของร่างกาย ดังนั้นถ้าตับอ่อนสร้างฮอร์โมนดินสุลินไม่ได้ หรือสร้างได้ไม่พอ เนื่องจากความต้องการอินสุลินเพิ่มขึ้นจากอินสุลินออกฤทธิ์ไม่ได้ดี ทำให้มีน้ำตาลในเลือดเหลือค้างมาก และมีระดับสูงกว่าปกติ จึงเกิดอาการและอาการแสดงของโรคเบาหวาน ต้องหาวิธีลดน้ำตาลในเลือด

สาเหตุที่ทำให้เกิดโรคเบาหวาน

เบาหวาน สืบทอดทางกรรมพันธุ์ได้ก็จริง แต่ผู้ที่มีญาติสายตรง (พ่อ แม่ พี่ น้อง เป็นเบาหวาน) ไม่จำเป็นต้องเป็นโรคเบาหวานทุกคน มีปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ที่ก่อให้เกิดโรคเบาหวาน ดังนี้

1. โรคอ้วน ทำให้การตอบสนองของเนื้อเยื่อร่างกายต่ออินสุลินไม่ดี
2. ผู้สูงอายุ การสังเคราะห์และการหลังฮอร์โมนอินสุลินลดลง
3. ตับอ่อนได้รับความกระทบกระเทือน ตับอ่อนอักเสบ อุบัติเหตุ
4. การติดเชื้อไวรัสบางชนิด หัด หัดเยอรมัน คางทูม มีผลต่อตับอ่อน
5. การได้รับยาบางชนิด สเตียรอยด์ ยาขับปัสสาวะ ยาคุมกำเนิดบางชนิดทำให้มีการสร้างน้ำตาลมากขึ้น หรือการตอบสนองของอินสุลินไม่ดี
6. การตั้งครรภ์ เนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมนจากรกหลายชนิดมีผลยับยั้งการทำงานของอินสุลิน

เหตุผลในการป้องกันโรคเบาหวาน

1. การป้องกันย่อมดีกว่าการรักษาซึ่งสามารถใช้ได้กับทุกโรครวมทั้งโรคเบาหวาน หากไม่เป็นโรคเบาหวานจะลดภาระทั้งตัวเอง ครอบครัวและประเทศ
2. พบว่าผู้ที่มีน้ำตาลอยู่ระหว่าง 100-125 มก.%จะมีโอกาสเป็นเบาหวานสูงมาก
3. มีการตรวจหาภาวะ prediabetic ซ่ึ่งสะดวก ค่าใช้จ่ายไม่มากและสามารถบ่งชี้การเป็นโรคเบาหวานในอนาคต ได้แก่การตรวจน้ำตาลในเลือดและการตรวจความทนทานต่อน้ำตาล oral glucose tolerance test
4. มีแนวทางในการดูแลเพื่อป้องกันโรคเบาหวานอย่างมีประสิทธิภาพหากดูแลตัวเองได้ดี จะมีอุบัติการณ์ของโรคเบาหวานลดลงร้อยละ 58
5. ค่าใช้จ่ายในการคัดกรองไม่แพง

การป้องกันเบาหวาน

การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม ซึ่งมีวิธีปฏิบัติ คือ การลดน้ำหนักลงให้ได้ 5-7 %จากน้ำหนักเบื้องต้นโดยเฉพาะผู้ที่อ้วน(ดัชนีมวลกายมากกว่า 23 สำหรับชาวเอเชีย) และควรออกกำลังกาย 150 นาทีต่อสัปดาห์โดยการเดินเร็วๆ และแกว่งแขนแรง

โรคเบาหวาน เป็นโรคที่พบทั่วโลกและมีอัตราการเพิ่มของผู้ป่วยทุกปี เมื่อเป็นโรคเบาหวานระยะเวลาหนึ่งแล้วจะเกิดโรคแทรกซ้อนทาง ตา ไต หัวใจ ระบบประสาท ปัจจุบันได้มีการรักษาโรคเบาหวานดีขึ้น มียาหลายชนิด ออกสู่ท้องตลาดแต่โรคแทรกซ้อนก็ยังไม่ได้ลดเท่าที่ควรจะเป็นแม้ว่าจะควบคุม

โรคเบาหวานอย่างเคร่งครัดก็ยังเกิดโรคแทรกซ้อน จึงทำให้นักวิทยาศาสตร์และวงการแพทย์ให้ความสนใจว่าการรักษาโรคเบาหวานนั้น สายเกิดไปหรือไม่ หากจะให้ได้ผลดีก็น่าจะป้องกันโรคเบาหวาน สำหรับผู้ที่มีระดับน้ำตาล 110-125 ม.%จัดเป็นภาวะเสี่ยงต่อเบาหวาน ในกลุ่มนี้ก็มีหลักฐานว่าเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดสูงจำเป็นต้องรู้วิธีลดน้ำตาลในเลือด

มีรายงานการป้องกันโรคเบาหวานออกมา 4 รายงานโดย 2 รายงานจะใช้การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม โดยให้ ลดน้ำหนักลง 5-8% ลดปริมาณไขมันที่รับประทานลงเหลือไม่เกิน 30% ลดไขมันอิ่มต่ำน้อยกว่า 10% เพิ่มอาหารที่มีใยอาหารมากกว่า 15 กรัม/วัน ออกกำลังกายมากกว่า 150 นาที/สัปดาห์ ซึ่งสามารถลดอัตราการเกิดเบาหวานลงได้ร้อยละ 58 ส่วนอีก 2 รายงานใช้ยาในการป้องกันโรคเบาหวานผลสามารถลดอัตราการเกิดได้ร้อยละ 36-56 % จากรายงานดังกล่าวซึ่งได้ผลดีจึงได้กำหนดแนวทางในการป้องกันโรคเบาหวาน