โรคหลอดเลือดสมอง สาเหตุจากการรบกวนหลอดเลือดที่เลี้ยงสมอง โรคนี้อาจเกิดจากการขาดเลือดเฉพาะที่ของสมอง (ischemia)
ซึ่งมีสาเหตุจากภาวะหลอดเลือดมีลิ่มเลือด (thrombosis) หรือภาวะมีสิ่งหลุดอุดหลอดเลือด (embolism) หรืออาจเกิดจากการตกเลือด (hemorrhage) ในสมอง ผลจากภาวะดังกล่าวทำให้สมองส่วนที่ขาดเลือดหรือตกเลือดทำงานไม่ได้ และอาจส่งผลทำให้อัมพาตครึ่งซีก (hemiplegia ไม่สามารถขยับแขนขาส่วนใดส่วนหนึ่งหรือซีกใดซีกหนึ่ง) ไม่สามารถที่จะทำความเข้าใจหรือพูดได้ หรือตาบอดครึ่งซีก (hemianopsia ไม่สามารถมองเห็นครึ่งซีกหนึ่งของลานสายตา) ทั้งนี้ถ้ามีความรุนแรงมาก อาจทำให้ถึงตายได้
โรคหลอดเลือดสมองปัจจุบันเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ซึ่งสามารถทำให้เสียการทำงานของระบบประสาทอย่างถาวร อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนมากมายทำให้พิการและเสียชีวิตได้ นับเป็นสาเหตุหลักของความพิการในสหรัฐอเมริกาและยุโรป และเป็นสาเหตุการตายอันดับที่สองของทั่วโลก และกำลังจะขึ้นเป็นสาเหตุการตายอันดับแรกในไม่ช้า
จากข้อมูลของ American Stroke Association จะพบว่าทุก 4 นาทีจะมีผู้เสียชีวิตด้วยโรคหลอดเลือดสมอง 1 คน และความน่ากลัวของโรคนี้ก็คือการเกิดอาการแบบเฉียบพลัน ทำให้ชีวิตเกิดการเปลี่ยนแปลงได้ทุกเมื่อ ประเทศไทยจึงกำหนดให้โรคหลอดเลือดสมอง เป็นหนึ่งในห้าโรควิถีชีวิตที่สำคัญ จากสถิติในประเทศไทยพบการเสียชีวิตของประชากรด้วยโรคหลอดเลือดสมองนี้เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ อย่างต่อเนื่อง และยังพบว่าเพศชายมีอัตราการเสียชีวิตสูงกว่าในเพศหญิงถึง 1.4 เท่า
โรคหลอดเลือดสมอง
เกิดขึ้นจากหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงสมองถูกปิดกั้นด้วยลิ่มเลือด หรือเกิดหลอดเลือดแตก ทำให้เนื้อสมองตายเนื่องจากเลือดไม่สามารถนำออกซิเจนและสารอาหารอื่นๆ ไปเลี้ยงเซลล์สมองในส่วนนั้นได้ โดยแบ่งสาเหตุของการเกิดได้ 3 ประเภทคือ
- Ischemic Stroke เกิดจากการอุดตันของลิ่มเลือดในหลอดเลือด ทำให้เลือดไม่สามารถไหลผ่านไปได้ มีโอกาสเกิดได้ถึงร้อยละ 87
- Hermorrhagic Stroke เกิดจากหลอดเลือดสมองแตกทำให้เลือดไหลเข้าสู่สมอง และเกิดจากเส้นเลือดโป่งพองเป็นถุงหรือการสร้างหลอดเลือดที่ผิดปกติขึ้น
- Transient Ischemic Attack หรือเรือกกันว่า Mini Stroke เกิดจากการอุดตันชั่วคราวเป็นการเตือนถึงอาการของโรคหลอดเลือดสมองที่จะเกิดขึ้น
เมื่อสมองไม่สามารถทำงานได้ ก็จะเกิดผลกระทบต่อการทำงานของร่างกายในส่วนที่สมองควบคุมการทำงานอยู่ ส่วนใหญ่จะเกิดกับร่างกายเพียงครึ่งเดียว เช่น กล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือชาบริเวณหน้า แขน ขา ทำให้เกิดการมองเห็น การพูด หรือการเคลื่อนไหวร่างกายผิดปกติ หรือไม่สามารถเคลื่อนไหวร่างกายได้เหมือนคนทั่วไป ที่เรียกกันติดปากว่า โรคอัมพฤกษ์ อัมพาต และถ้าโรคนี้มีความรุนแรงมากก็อาจทำให้เกิดการเสียชีวิตได้ในเวลาต่อมา หรือในทันทีทันใด
โภชนาการ กับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง
อาหาร ถือว่าเป็นสิ่งสำคัญต่อโรคหลอดเลือดสมอง เพราะส่วนใหญ่แล้วผู้เป็นโรคหลอดเลือดนี้จะเกิดจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตและการบริโภคอาหาร ปัจจัยที่เสี่ยงอย่างยิ่งที่ทำให้เกิดโรคนี้คือ ระดับไขมันในเลือดผิดปกติ ความดันโลหิตสูง และน้ำหนักเกินมาตรฐานมากๆ หรือคนอ้วน เพราะการกินอาหารที่มีกรดไขมันอิ่มตัว กรดไขมันทรานส์ที่มีโซเดียมสูง
รวมทั้งการกินอาหารที่ให้พลังงานสูง จะเป็นปัจจัยที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคนี้มากกว่าปกติ แต่การเลือกกินผักผลไม้มากกว่าอาหารข้างต้นอย่างน้อย 5 เท่าต่อวัน จะช่วยลดปัจจัยที่จะทำให้เกิดความเสี่ยงต่อโรคนี้ได้
คำแนะนำของสมาคมโรคหัวใจแห่งสหรัฐอเมริกา American Heart Association และสมาคมโรคหลอดเลือดสมองแห่งสหรัฐอเมริกา American Stroke Association แนะนำไว้เกี่ยวกับการโภชนาการที่ดี ที่จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหลอดเลือดสมองคือ
- เลือกกินผัก ผลไม้ และธัญพืชที่มีใยอาหารสูง
- กินอาหารที่มีไขมันต่ำ
- กินปลาอย่างน้อยสัปดาห์ละ 2 ครั้ง
- เลือกบริโภคนม รวมถึงผลิตภัณฑ์จากนมที่มีไขมันต่ำหรือปราศจากไขมัน
- หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มหรืออาหารที่มีน้ำตาลสูง
- จำกัดปริมาณแอลกอฮอล์สำหรับผู้ที่ดื่ม
ผู้ที่มีภาวะโรคหลอดเลือดสมอง มักมีปัญหาเรื่องความอยากอาหารลดลง ให้เริ่มต้นด้วยการเพิ่มรสชาติอาหารด้วยสมุนไพรหรือเครื่องเทศที่ชอบ และใช้สารทดแทนเกลือ น้ำตาล ในการปรุงรส เลือกอาหารที่มีสีสันหลากหลายอย่างผักผลไม้ เลือกอาหารนิ่มๆ สิ่งสำคัญคือการดูแลทางจิตใจ ผู้ดูแลควรกินอาหารพร้อมกับผู้ป่วย เพื่อกระตุ้นให้ผู้ป่วยอยากกินอาหาร และกินแบบไม่ควรเร่งรีบมากนัก
ในปัจจุบันวงการแพทย์ไทยก้าวหน้าไปอีกขั้นกับการพัฒนาเครื่องมือแพทย์ช่วยเหลือผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาต แขนขาอ่อนแรงด้วยการพัฒนาอุปกรณ์ชื่อ เครื่องเดินดี ซึ่งจะช่วยให้ผู้ป่วยเดินได้ดีขึ้น ทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหิดล นำโดย ผศ.ดร.เซง เลิศมโนรัตน์ อาจารย์ที่ปรึกษาคณะวิศวกรรมศาสตร์ (ไฟฟ้า) พร้อมทีมผู้ช่วยวิจัยประกอบด้วย
นายจิรวัฒน์ จิตประสูติวิทย์ และ นายรติกร ชัยวัฒนธรรม นักศึกษาปริญญาโท จึงร่วมกันคิดค้นอุปกรณ์ช่วยเดินให้กับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ที่มีปัญหาระหว่างการทำกายภาพบำบัด
โดยเฉพาะปัญหาปลายเท้าตก ทำให้เดินลำบาก จนได้รับรางวัลชนะเลิศจากเวทีการแข่งขันพัฒนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์แห่งประเทศไทย ครั้งที่ 13 และรางวัล Best Contribution Award ที่ประเทศจีน และต่อยอดพัฒนาอุปกรณ์สร้างกระแสประสาทเทียมชื่อว่าเครื่องเดินดี ในเชิงพาณิชย์แล้ว ผู้ป่วยที่สนใจอุปกรณ์นี้ ติดตามได้ที่ ช่องทาง www.facebook.com/DearnDee
อ้างอิง โภชนาการกับโรคหลอดเลือดสมอง คอลัมน์ Food for Life หน้า 114 Gourmet & Cuisine : September 2013
เคล็ดลับสุขภาพที่เกี่ยวข้อง
โรคภัยไข้เจ็บ
ข้อสะโพก ของสาววัยทำงาน
โรคข้อสะโพก สำหรับวัยทำงานที่พบบ่อยได้แก่ ข้อสะโพกเสื่อม (Osteoarthritis,OA), ข้อสะโพกขาดเลือด
เคล็ดลับผิวสวยใส
ความสวยความงาม ของผิวหน้า
การเลือกใช้สกินแคร์ เพื่อการบำรุงผิว ไม่ว่าจะเป็นผิวส่วนใดก็ตาม ควรใช้ได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ เพื่อให้เหมาะกับสภาพอากาศร้อนจัดในเมืองไทย
ปัญหาหนังศีรษะ
The Concave Haircut Backview
short haircuts back view. rosemary haircuts in alexandria va. beveled haircuts . stacked a-line haircuts.
ลดและควบคุมน้ำหนัก
การนอนหลับ ช่วย ลดน้ำหนัก ได้จริงหรือไม่
การนอนก็เป็นการพักผ่อนที่ดีอย่างหนึ่ง หากนอนหลับสนิท ร่างกายจะเผาผลาญพลังงานอย่างช้าๆ อวัยวะบางส่วนได้พักผ่อน
สุขภาพเต้านม ทรวงอก
ปรับพฤติกรรมการกิน ลดความเสี่ยงมะเร็งเต้านม
ขึ้นชื่อว่า มะเร็ง ก็ไม่มีใครอยากเป็นและไม่มีใครอยากจะพบเจอ แต่ในยุคปัจจุบันนั้น ความเสี่ยงทั้งหลายไม่ว่าจะเป็นการใช้ชีวิตในแบบประจำวันของสังคมเมือง
เคล็ดลับความงาม
เคล็ดลับแต่งหน้า กับวันพิเศษของคุณ
เคล็ดลับแต่งหน้า วันนี้แนะนำการแต่งหน้าไปงานในวันพิเศษๆ ของคุณ