อาหาร ตัวช่วยเสริมสร้างสุขภาพ

จากเนื้อหาในเรื่องคุณประโยชน์ของอาหารฟังก์ชั่น ที่เป็นตัวช่วยเสริมสร้างสุขภาพที่ดีนั้น ในยุคที่ทุกคนต่างปรารถนาการมีสุขภาพที่ดีและแข็งแรงอยู่เสมอ อ.ศัลยา คงสมบูรณ์เวช นักกำหนดอาหารขึ้นทะเบียนวิชาชีพจากสหรัฐอเมริกา ได้แนะแนวทางการเสริมสุขภาพด้วยอาหารว่า

ปัจจุบันแนวคิดการใช้อาหารดีส่งผลดีต่อสุขภาพเป็นที่ยอมรับแล้วว่าเป็นปัจจัยสำคัญในการดำเนินชีวิตมากขึ้น ซึ่งการกินที่ดีนั้นหมายถึงการที่ร่างกายควรได้สารอาหารครบถ้วน อาจไม่จำเป็นต้องครบในหนึ่งมื้อ แต่ให้ดูโดยรวมทั้งวัน หรือทั้งอาทิตย์ เฉลี่ยแล้วครบ ก็ถือว่ามีหลักการกินที่ดีที่จะส่งเสริมสุขภาพ

แต่อย่างไรก็ตาม ประโยชน์ของอาหาร นอกจากจะให้พลังงานและสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายแล้ว ยังอาจมีสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพ หรือที่เรียกกันว่า อาหารฟังก์ชั่น (Functional foods) ซึ่งหมายถึง อาหารหรือสารอาหารชนิดใดๆ ที่อยู่ในรูปธรรมชาติ หรือที่ถูกแปรรูปไปเพื่อให้ประโยชน์ต่อสุขภาพ นอกเหนือจากประโยชน์ที่ได้รับจากสารอาหารหลักที่กินกันในชีวิตประจำวัน และยังมีสารที่อาจมีผลต่อระบบการทำงานของร่างกายในการป้องกันโรคบางชนิด โดยเพิ่มภูมิต้านทานโรค ป้องกันหรือชะลอความเสื่อมของเซลล์ในอวัยวะต่างๆของร่างกายและเสริมสร้างสุขภาพให้ดีขึ้น ซึ่งอาหารธรรมชาติหลายชนิดจัดเป็นอาหารฟังก์ชั่น เช่น ผักและผลไม้ต่างๆ อย่าง ผลไม้ในตระกูลเบอร์รี่ หรือพรุน ที่มีกรดนีโอโคลโรเจ็นนิค (neochlorogenic acid) และ กรดโคลโรเจ็นนิค (chlorogenic acid) เป็นสารแอนติออกซิแดนท์และมีใยอาหารสูงมาก และนอกจากนี้ ยังมีเห็ดทางการแพทย์ต่างๆ ที่ให้คุณประโยชน์แก่ร่างกายเพิ่มเติมนอกเหนือจากคุณค่าโภชนาการตามปกติที่มีอยู่

ปัจจุบันวิวัฒนาการอาหารฟังก์ชั่นก้าวไปไกลมาก ทำให้เกิดผลิตภัณฑ์อาหารฟังก์ชั่นที่เอื้อความสะดวกแก่ผู้บริโภค เช่น เครื่องดื่มฟังก์ชั่นที่ชาวจีนนิยมใช้กันมานาน อย่างรังนกอีแอ่นกินรัง โดยแพทย์จีนใช้เป็นส่วนผสมในตำรับยา เพราะเชื่อกันว่ารังนกมีสรรพคุณเป็นยาบำรุงกำลังชั้นดี ช่วยให้อายุยืน และต่อต้านความชรา และนอกจากนั้นยังให้ประโยชน์ในการฟื้นฟูสุขภาพจากการเจ็บป่วย ช่วยรักษาโรคทางเดินหายใจ เสริมสุขภาพการย่อยและการดูดซึม

การศึกษาในระดับโมเลกุลยังพบว่า รังนกที่ผลิตจากน้ำลายของนกอีแอ่นกินรังประกอบไปด้วย สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่เรียกว่า สารไกลโค โปรตีนที่อุดมไปด้วยกรดอะมิโน เซอรีน ทรีโอนีน และโปรลีน ฯลฯ และในสารสกัดที่ได้จากรังนกนั้น ยังประกอบด้วย สารอีพิเดอร์มอลโกรธแฟกเตอร์ [Epidermal Growth Factor (EGF)] ซึ่งมีฤทธิ์กระตุ้นการแบ่งตัวของผิวหนังกำพร้าและเยื่อบุต่างๆ

ขณะที่คณะนักวิจัยจากประเทศญี่ปุ่นพบว่า รังนกมีฤทธิ์ยับยั้งการติดเชื้อไวรัส โดยไกลโคโปรตีนที่มีในรังนกจะไปจับเชื้อไวรัส และยับยั้งการเพิ่มจำนวนของเชื้อไวรัส จึงอาจช่วยป้องกันการติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ได้ เมื่อกินในปริมาณที่เพียงพอ

จะเห็นได้ว่าทั้งอาหารหลักและอาหารฟังก์ชั่นต่างมีบทบาทที่ให้ประโยชน์ต่อสุขภาพที่ต่างกัน และอาหารฟังก์ชั่นไม่สามารถใช้ทดแทนอาหารหลักได้ แต่สามารถเสริมการทำงานของอาหารหลัก หากมีการใช้อย่างถูกต้อง ดังนั้นการจะมีสุขภาพที่ดีเป็นสิ่งที่ไม่ยาก หากจะผสมผสานการใช้อาหารฟังก์ชั่นให้เกิดประโยชน์สูงสุดในการดูแลสุขภาพ

แต่การศึกษาเมื่อเร็วๆ นี้ยังชี้ว่าแตงโมอาจเป็น ฟังก์ชั่นแนล ฟู้ด หรืออาหารที่สามารถป้องกันโรคได้ โดยทีมนักวิจัยจาก Florida State University พบว่า แตงโมมีกรดอะมิโน L-Citrulline อยู่มาก ซึ่งกรดชนิดนี้เป็นสารตั้งต้นของ L-Arginine ที่ช่วยควบคุมการทำงานของหลอดเลือดหัวใจและช่วยให้การไหลเวียนโลหิตเป็นไปโดยสะดวก ซึ่งคุณสมบัติดังกล่าวนี่เองที่ทำให้แตงโมช่วยปกป้องหัวใจจากโรคต่างๆ ได้

สำหรับคนที่ไม่ชอบผัก ผลไม้ และธัญพืชแล้ว แตงโมเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง แต่หากไม่ชอบอีก นพ. แอนดรูว์ วีล ก็ชี้ว่ากระเทียมก็เป็นอีกตัวเลือกหนึ่งที่ช่วยลดความดันโลหิตได้ และขณะเดียวกันก็ให้ลดการกินเกลือ เนื้อสัตว์ แล้วหันมากินถั่วแทนบ้าง